Begrijpend lezen met plezier

Hoewel de zomervakantie voorbij is gevlogen, is het ook wel weer heerlijk om aan de slag te gaan. De klas weer leuk inrichten, soms wat nieuwe spulletjes kopen, samen plannen maken voor het nieuwe schooljaar, nieuwe kinderen leren kennen en die interessante cursus volgen. Weer genoeg motivatie om enthousiast aan dit schooljaar te beginnen.

Deze motivatie ontbreekt vaak als het om begrijpend lezen gaat bij kinderen. Ze beginnen al te zuchten als ze het op het rooster zien staan.

Hoe komt dat toch? En vooral hoe kan dit anders?

Uit onderzoek van PIRLS blijkt dat in Nederland het leesplezier van een 10-jarige erg laag is in vergelijking met andere landen. En leesplezier is juist zo belangrijk voor de ontwikkeling van de leesvaardigheid.

Als je niet met plezier aan de slag gaat met een tekst zul je minder gemotiveerd zijn om de tekst goed te begrijpen. Zaak dus om dit leesplezier te verhogen.

Interesse

Zo blijkt uit onderzoek dat het voor het leesplezier belangrijk dat het onderwerp van de tekst aansluit bij de interesse van het kind. Een tekst over hypotheken zal bij de meeste kinderen minder aanspreken dan een verhaal over gamen. Uiteraard is dit ook per kind heel verschillend. Fijn is het dan ook als er veel verschillende onderwerpen worden aangeboden. Zo is er altijd wel iets bij dat het kind aanspreekt.

Competent

Daarnaast moet het kind zich ook competent voelen om de tekst te begrijpen. Zowel het technisch niveau (AVI) als het begripsniveau (CLIB) van de tekst moet dan ook niet te hoog, maar ook zeker niet te laag zijn. Belangrijk is dus om te weten wat het niveau van het kind is, zodat je hier net iets boven kan gaan zitten. Als het voor het kind nog lastig is om de tekst technisch te lezen, kun je de tekst eerst een keer voorlezen. De technische verwerking kost dan minder moeite, zodat het kind meer ruimte overhoudt voor het begrijpen van de tekst. Uiteraard moet ook het inhoudelijke niveau van de tekst niet te moeilijk zijn, maar ook niet te makkelijk. Anders haakt een kind alsnog af.

Autonoom

Verder is het ook bevorderlijk voor de motivatie als een kind zich autonoom voelt. Dat deze het gevoel heeft dat het zelfstandig beslissingen kan nemen.  Om tegemoet te komen aan deze autonomie kun je het kind betrekken bij het uitkiezen van de teksten en de invulling van de les.

Sociale verbondenheid

Ook sociale verbondenheid bevordert de motivatie. Zo kun je met elkaar over teksten en boeken praten en kinderen laten samenwerken bij een begrijpend leesles. Tenslotte kan de motivatie ook worden bevorderd door het koppelen van concrete activiteiten aan de leesles. Het bezoeken van een molen bijvoorbeeld na of voorafgaand aan het lezen van een tekst over de werking van molens.

Als ik er zo over nadenk, werkt dit bij ons niet veel anders. Ook wij hebben na de vakantie weer zin om aan de slag te gaan, omdat we graag met kinderen werken (interesse). We weten wat ons te doen staat, hoe we dit gaan aanpakken of we volgen een cursus (competent). We vinden het heerlijk om ons klaslokaal in te richten zoals wij dat willen (autonomie). En we maken samen met collega’s plannen voor het nieuwe schooljaar (sociale verbondenheid).

Ben je op zoek naar aanvullend materiaal begrijpend lezen om te gebruiken naast je methode, bekijk dan eens onze nieuwste uitgave Kerndoeltrainer Begrijpend Lezen.

De teksten die hierin gebruikt zijn, gaan over onderwerpen die aansluiten bij de interesse van de kinderen. Het zijn afwisselende teksten, zodat er voor iedereen wel wat bij zit. Door gebruik te maken van het leerlijnenoverzicht achterin het boek kun je ervoor zorgen dat de les precies aansluit op het niveau van het kind. De kinderen kunnen de lessen ook samen maken, zodat er sociale verbondenheid ontstaat.

PIRLS Gubbels, 2017
Brozo & Flynt, 2008
Gambrell, 2011
Gibb & Guthrie, 2008
Guthrie & Wigfield, 2001